Zewnętrzne ustawienie komory chłodniczej to popularne rozwiązanie w sytuacjach, gdy brakuje miejsca wewnątrz lokalu lub dostęp do zaplecza jest utrudniony. Prefabrykowane moduły dają dużą elastyczność: można je ustawić przy ścianie budynku, obok kuchni, przy rampie załadunkowej lub na przyległym fragmencie działki. W gastronomii, hurtowniach i sezonowych punktach sprzedaży to często jedyny realny sposób na zwiększenie powierzchni chłodniczej bez kosztownego remontu.

Ale właśnie ta „łatwość” bywa złudna. Komora zewnętrzna może podlegać przepisom budowlanym – szczególnie jeśli ma fundamenty, kotwienie do gruntu, doprowadzoną elektrykę lub inne instalacje. W wielu gminach postawienie takiego obiektu bez zgłoszenia lub pozwolenia traktowane jest jak samowola budowlana. W skrajnych przypadkach może to oznaczać nawet nakaz rozbiórki lub zakaz użytkowania – niezależnie od poniesionych kosztów.

Dodatkowo komora musi być odpowiednio zabezpieczona: dach odporny na śnieg, konstrukcja odporna na wilgoć i mróz, agregat z wersją zewnętrzną, często z grzałką karteru i systemem odmrażania. Nie każda oferta na „komorę chłodniczą” uwzględnia te warunki, a po dostawie okazuje się, że produkt nadaje się tylko do użytku wewnętrznego. Brak tej świadomości na etapie zakupu prowadzi do błędów, które trudno naprawić po fakcie.

Komory chłodnicze z agregatem zewnętrznym powinny działać niezawodnie w pełnym zakresie warunków pogodowych – od silnych mrozów po upały i bezpośrednie nasłonecznienie. W praktyce jednak wiele zestawów montuje się bez podstawowych zabezpieczeń, takich jak podgrzewanie zimowe czy ochrona przed przegrzaniem latem. Brak tych elementów powoduje, że w skrajnych temperaturach agregat może albo nie nadążać z chłodzeniem, albo całkowicie odmówić pracy. Problem nasila się, gdy dobór urządzenia następuje bez analizy warunków lokalnych – np. na ekspozycji południowej lub w przewiewnych strefach mroźnych.

Jeszcze poważniejszym błędem jest zamówienie zestawu, w którym brakuje deklarowanej minimalnej temperatury uruchomienia albo producent nie oferuje wsparcia poza standardowym zakresem. Wielu inwestorów nie zdaje sobie sprawy, że taka instalacja może działać poprawnie wyłącznie w warunkach katalogowych – a każda odchyłka pogodowa może prowadzić do całkowitego zatrzymania chłodzenia, szczególnie w momencie największego zapotrzebowania. To właśnie wtedy straty są największe, a serwis zwykle nie daje natychmiastowego rozwiązania.

W komorach chłodniczych ustawianych na zewnątrz, izolacja dolna ma równie duże znaczenie jak ściany i dach. Warianty z podłogą prefabrykowaną funkcjonują poprawnie wyłącznie wtedy, gdy wykonano odpowiedni spadek, zastosowano odwodnienie oraz oddzielono konstrukcję od gruntu warstwą izolacji przeciwwilgociowej i termicznej. To jednak teoria – w praktyce komory często ustawia się bezpośrednio na kostce brukowej lub płycie betonowej, bez żadnej warstwy pośredniej. W takich warunkach chłód ucieka do podłoża, a pod konstrukcją zbiera się wilgoć i kondensat, którego nie sposób usunąć.

W sezonie zimowym sytuacja się pogarsza – dochodzi do przemarzania prefabrykowanych płyt, co powoduje ich uszkodzenia i zawilgocenie izolacji. Efekty wychodzą zwykle dopiero po kilku miesiącach, gdy płyta zaczyna się paczyć lub przestaje izolować. Problemem jest nie tylko pogorszenie parametrów chłodniczych, ale też fakt, że usunięcie takiej usterki wymaga często pełnego demontażu komory. W przypadku większych modułów z agregatem zewnętrznym – może to oznaczać konieczność przerwania działalności na kilka dni.

Komora chłodnicza montowana na zewnątrz powinna być wyposażona w drzwi o podwyższonej odporności na mróz, blokadę przed przymarzaniem, a także daszek lub zadaszenie, które chroni przed śniegiem i deszczem. To drobne z pozoru detale, które w praktyce decydują o tym, czy wejście do komory jest funkcjonalne i bezpieczne w warunkach zimowych. W dobrze zaplanowanym układzie strefa wejściowa jest sucha, osłonięta i dostępna nawet podczas intensywnych opadów lub mrozu.

Tymczasem w wielu gotowych zestawach dostarczanych przez producentów montowane są zwykłe drzwi z miękką uszczelką, bez dodatkowej ochrony i bez utwardzonego dojścia. Wystarczy kilka zimowych dni, aby drzwi zamarzły lub zaczęły przeciekać, a brak daszka powoduje dodatkowe zawilgocenie wnętrza. To nie tylko zagrożenie dla personelu, który może się poślizgnąć lub nie zdoła otworzyć drzwi – ale też realna blokada pracy kuchni czy magazynu, gdy komora staje się niedostępna w krytycznym momencie. Tego typu niedopatrzenia często nie są widoczne w specyfikacji technicznej, ale wychodzą w trakcie pierwszego sezonu zimowego.

Montaż komory chłodniczej na zewnątrz to nie tylko kwestia „postawienia” gotowego modułu. Całość wymaga przygotowanego i nośnego podłoża, zapewnienia dostępu dla wózka paletowego, HDS-a lub dźwigu, a nierzadko także wykonania podbudowy pod płyty fundamentowe. Sam moduł jest ciężki i nieporęczny – dostawa odbywa się zwykle na dużej palecie lub w formie prefabrykatu, który trzeba bezpiecznie posadowić bez uszkodzenia izolacji.

W praktyce wiele problemów zaczyna się już w dniu dostawy. Inwestor nie przewiduje, że rozładunek wymaga dostępu poziomego, a teren musi być stabilny i utwardzony. Wystarczy, że dojazd jest grząski lub brakuje przestrzeni manewrowej – a ekipa montażowa nie może wykonać instalacji zgodnie z planem. Czas się wydłuża, rosną koszty adaptacyjne, a napięty harmonogram inwestycji zaczyna się sypać. Najgorsze, że błędy te nie wynikają ze złego sprzętu – tylko z braku informacji przekazanych przed realizacją.

Na pierwszy rzut oka wydaje się, że komora zamontowana na zewnątrz będzie mniej energochłonna, ponieważ nie sąsiaduje z ciepłym zapleczem kuchni czy pomieszczeniem technologicznym. W teorii różnica temperatur między wnętrzem komory a otoczeniem powinna być mniejsza – szczególnie zimą. W praktyce jednak warunki zewnętrzne są bardziej dynamiczne i trudniejsze do kontrolowania, przez co agregat pracuje z większym wysiłkiem, a jego praca nie jest stabilna przez całą dobę.

Bez automatyki pogodowej, odpowiedniego zapasu mocy chłodniczej i bieżącej regulacji, agregat działa często na granicy swojej wydolności, szczególnie latem. Co gorsza, przy komorach zewnętrznych trzeba uwzględnić grzałki przeciwoblodzeniowe, podgrzewane uszczelki, wentylatory ochronne i inne elementy zabezpieczające instalację. Wszystko to generuje dodatkowy pobór prądu, który w skali miesiąca może okazać się większy niż w przypadku chłodni umieszczonej wewnątrz budynku, nawet jeśli wydaje się to sprzeczne z intuicją. Finalny bilans energetycznyczęsto nie tylko nie daje oszczędności, ale prowadzi do wyższych rachunków i szybszego zużycia podzespołów.

Podczas ustawiania komory chłodniczej na zewnątrz wielu inwestorów kieruje się chęcią skrócenia dystansu do kuchni lub zaplecza – i dosuwa konstrukcję bezpośrednio do ściany budynku. Wydaje się to logiczne i praktyczne, ale w rzeczywistości brak odstępu serwisowego sprawia, że agregat chłodniczy zostaje przyciśnięty i pozbawiony dostępu wentylacyjnego. Taki montaż nie tylko utrudnia jakikolwiek przegląd techniczny, ale też pogarsza cyrkulację powietrza, co przekłada się na niższą wydajność chłodzenia i przyspieszone zużycie urządzenia.

Dodatkowo, ciepłe i wilgotne powietrze wylotowe z agregatu może zacząć kondensować się na elewacji budynku, szczególnie w sezonie zimowym lub przy dużej wilgotności powietrza. W ciągu kilku miesięcy może dojść do zawilgoceń tynku, jego łuszczenia, a nawet degradacji warstwy zewnętrznej ściany. Tego typu problemy są niemal niemożliwe do cofnięcia bez przesunięcia komory, co bywa kosztowne i technicznie trudne. Wszystko przez brak prostego odstępu serwisowego rzędu 40–60 cm, który powinien być standardem przy każdej instalacji zewnętrznej.