Chłodnie niskotemperaturowe – pracujące w zakresie od -25°C do nawet -40°C – mają ściśle określone zastosowania. Występują w przetwórstwie mrożonek, magazynach długoterminowych dla mięsa i ryb, w sektorze farmaceutycznym (np. dla szczepionek) i technicznym (np. dla próbek biologicznych). Tam nie chodzi tylko o chłodzenie, ale o pełną stabilizację biologiczną, brak zmian strukturalnych i maksymalne wydłużenie trwałości.

Problem zaczyna się, gdy tego typu zestawy trafiają do lokali gastronomicznych, hurtowni czy punktów dystrybucyjnych, które w rzeczywistości potrzebują -18°C. Zakup „na zapas” prowadzi do sytuacji, w której instalacja staje się zbyt droga w eksploatacji, wrażliwa serwisowo i trudna do utrzymania. Co więcej – w nieprzystosowanych warunkach (np. przy wysokiej temperaturze otoczenia, braku drzwi chłodniczych klasy F) – agregat może nie osiągać zadanej temperatury, co czyni cały zakup bezwartościowym. Efekt: wyższe koszty, brak korzyści, a czasem konieczność wymiany całego zestawu.

W standardowej komorze chłodniczej wahania temperatury rzędu 2–3°C są akceptowalne i nie wpływają istotnie na bezpieczeństwo towaru. Jednak przy temperaturach poniżej -25°C margines błędu znika – każdy niedoszacowany parametr skutkuje brakiem osiągnięcia zadanej wartości. W mroźniach nie wystarczą klasyczne agregaty; potrzebne są układy dwuetapowe, z funkcją wtrysku cieczy chłodniczej, wydłużonym odszranianiem i precyzyjnym sterowaniem.

Tymczasem wiele ofert „na -25°C” bazuje na agregatach, które realnie osiągają tę temperaturę jedynie w warunkach laboratoryjnych. W praktyce działają na granicy swojej wydolności – bez buforu bezpieczeństwa. Pracują niemal bez przerwy, zużywają nadmiernie energię i przy niewielkim przegrzaniu (np. w wyniku zbyt dużego załadunku lub ciepła z zewnątrz) przechodzą w tryb awaryjny. Dochodzi do niestabilności temperatury, a w skrajnym przypadku – do rozmrożenia i utraty towaru. A co najgorsze – serwis takich układów to już nie standardowy chłodnik, tylko specjalistyczna firma z dostępem do komponentów i wiedzy technicznej. Bez tego, przestój może potrwać dni – a koszt awarii przewyższyć wartość całej partii mrożonek.

Chłodnie pracujące w zakresie -25°C i niższym zużywają wielokrotnie więcej energii niż klasyczne komory utrzymujące 0–4°C. Wynika to nie tylko z głębszego schładzania, ale też z konieczności utrzymania ciągłego cyklu pracy agregatu, regularnego odszraniania i intensywnej walki z wilgocią i szronem, które błyskawicznie obniżają efektywność układu.

W przypadku firm o ograniczonej infrastrukturze technicznej – np. niewielkich hurtowni, lokalnych zakładów gastronomicznych czy obiektów tymczasowych – może to prowadzić do przeciążeń instalacji elektrycznej, częstych wyłączeń zasilania, a nawet ryzyka uszkodzenia sprzętu. Komory niskotemperaturowe często wymagają trójfazowego zasilania z odpowiednim zabezpieczeniem mocy, osobnych rozdzielni i stałej kontroli parametrów napięcia.

To nie są kwestie, które można rozwiązać po montażu – brak stabilnych warunków pracy prowadzi do awarii, niestabilnej temperatury i utraty gwarancji. A w skrajnych przypadkach może uniemożliwić legalne użytkowanie instalacji. Wielu inwestorów nie zdaje sobie sprawy, że kupując „chłodnię na -30°C” bez analizy warunków zasilania, budują system, który nigdy nie będzie działał prawidłowo – mimo że sprzęt jest teoretycznie nowy i sprawny.

W przypadku mroźni pracujących przy -30°C nawet drobne niedociągnięcia konstrukcyjne prowadzą do poważnych problemów. Nieszczelności wokół drzwi, brak ciągłości izolacji podłogi, źle dobrana grubość paneli – wszystko to skutkuje oblodzeniem, szronem i przeciążeniem agregatu. W ciągu kilku dni urządzenie może zacząć pracować nieprzerwanie, nie osiągać temperatury lub... zupełnie się zawiesić.

Typowy błąd to zastosowanie zbyt cienkiej izolacji (np. 100 mm zamiast 140–160 mm dla mroźni), niedoszacowanie mostków cieplnych przy przepustach technicznych, czy brak wystarczającej przestrzeni wentylacyjnej dla agregatu. Często też zapomina się o systemie odwodnienia skroplin i zabezpieczeniach antyszronowych – szczególnie istotnych przy gwałtownych zmianach wilgotności.

W efekcie komora – choć nowa i teoretycznie poprawna – przestaje działać stabilnie po kilku dniach eksploatacji. A serwis nie znajduje usterek sprzętowych, bo problem leży w błędnym założeniu projektowym. Zastosowanie typowego zestawu „jak do chłodni”, tylko z innym agregatem, nie czyni z niej bezpiecznej mroźni. To osobna kategoria techniczna – i powinna być tak traktowana od początku.

Częstym błędem jest założenie, że im niższa temperatura, tym większe bezpieczeństwo i trwałość produktów. W konsekwencji inwestorzy zamawiają mroźnie na -30°C, nawet jeśli przechowywane będą warzywa, owoce, nabiał, czy gotowe dania, które nie wymagają tak niskich parametrów.

Efekt? Produkty przemarzają zamiast zachować świeżość. Zmienia się ich struktura, pojawiają się pęknięcia, wyciek soku, zbrylanie lub nieodwracalne uszkodzenie konsystencji. Po rozmrożeniu nie nadają się do dalszej obróbki ani sprzedaży – mimo że technicznie były przechowywane w chłodni.

Co gorsza, nie da się tego zareklamować. Urządzenie działa zgodnie z opisem, więc odpowiedzialność nie leży po stronie producenta. Problem wynika z błędnie przyjętego założenia, że niższa temperatura to zawsze lepsze warunki. Tymczasem chłodnictwo to nie wyścig do zera – tylko precyzyjny dobór zakresu do konkretnego towaru i czasu przechowywania.