W pokoju hotelowym telewizor wygląda jak domowy. Ale z punktu widzenia prawa i licencji – działa na zupełnie innych zasadach. W domu odbierasz sygnał na własny użytek. W hotelu – udostępniasz go osobom trzecim. To drobna różnica w definicji, która ma duże konsekwencje prawne.

Nie wystarczy więc, że hotel podpisze standardową umowę z operatorem kablowym, satelitarnym czy IPTV. Taka umowa uprawnia tylko do prywatnego użytku – nie do dalszej dystrybucji sygnału. A właśnie to robisz, gdy sygnał trafia do wielu pokoi. Z punktu widzenia przepisów oznacza to publiczne odtwarzanie.

W grę wchodzi wtedy wiele podmiotów:

• Nadawcy telewizyjni (TVP, Polsat, TVN, Canal+) – każdy z nich udziela osobnych licencji na wykorzystanie swoich treści w działalności hotelowej.
• Organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, takie jak ZAIKS, STOART czy SAWP – reprezentują twórców, wykonawców i producentów. Udostępnianie kanałów z muzyką, filmami czy programami wymaga zapłaty tantiem także im.

W świetle prawa, każdy pokój z telewizorem to osobny przypadek publicznego odtwarzania. Dlatego nie wystarczy jedna opłata – hotel musi rozliczyć się na kilku poziomach. I nie chodzi tylko o kanały muzyczne czy filmowe – nawet wiadomości czy programy informacyjne zawierają chronione elementy, takie jak podkłady muzyczne, grafiki, fragmenty materiałów archiwalnych.

Najczęstszy błąd? Hotel podpisuje standardową umowę z operatorem, rozdziela sygnał do pokoi i uważa temat za zamknięty. Do momentu, aż pojawi się kontrola – a z nią wezwanie do zapłaty kilkutysięcznych zaległości licencyjnych. Co gorsza, w przypadku kontroli to hotel musi udowodnić legalność dystrybucji – a nie odwrotnie.

Choć temat legalnej telewizji w hotelu może wydawać się marginalny, dotyczy niemal każdego obiektu z odbiornikami w pokojach. A koszty – rozproszone między różnych poborców – potrafią zaskoczyć nawet dużych inwestorów.

Abonament RTV – czy dotyczy hoteli i ile wynosi?

Tak, hotele również muszą płacić abonament radiowo-telewizyjny. Nie obowiązuje tu zasada jednej opłaty za cały obiekt – płatność nalicza się za każdy odbiornik, niezależnie od tego, czy gość z niego korzysta, czy nie. Stawki są ustalane przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji, a poborem zajmuje się Poczta Polska.

W 2025 roku to:

• 8,70 zł miesięcznie za radio (jeśli jest osobno),
• 27,30 zł miesięcznie za telewizor (łącznie z radiem).

Dla hotelu mającego 50 pokoi z TV oznacza to roczny koszt przekraczający 16 000 zł tylko za abonament RTV.

Licencje od nadawców – osobne umowy na sygnał TV i jego redystrybucję

Kolejny poziom opłat to umowy zawierane bezpośrednio z operatorami telewizyjnymi lub pośrednikami dostarczającymi pakiety do hoteli. W odróżnieniu od klientów indywidualnych, hotele muszą:

• mieć specjalną umowę na wykorzystanie komercyjne,
• opłacić redystrybucję sygnału w obrębie budynku (czyli przekazanie go do wielu pokoi).

Część firm oferuje już „pakiety hotelowe”, ale nadal nie jest to standardem – wiele hoteli działa na podstawie niedozwolonych umów konsumenckich, co w przypadku kontroli kończy się wezwaniami do uregulowania zaległych opłat.

Zbiorowe organizacje praw autorskich (ZAIKS, STOART, SAWP, ZPAV)

Tu najczęściej pojawia się zaskoczenie. Hotel, nawet mając opłaconego operatora i abonament, nadal jest zobowiązany do płacenia dodatkowych tantiem, jeśli odtwarza materiały chronione prawem autorskim. Chodzi np. o:

• muzykę w programach,
• filmowe treści w kanałach filmowych,
• wykonania artystów w audycjach muzycznych.

Organizacje takie jak ZAIKS (autorzy), STOART i SAWP (wykonawcy) czy ZPAV (producenci fonogramów) działają niezależnie od siebie – każda ma prawo domagać się osobnej opłaty.

W praktyce może to oznaczać:

• kilkaset złotych miesięcznie przy małym hotelu,
• do kilku tysięcy zł rocznie w średnim lub dużym obiekcie.

Cenniki i widełki – od czego zależy wysokość opłat

Opłaty nie są sztywne – ich wysokość zależy m.in. od:

• liczby pokoi z odbiornikami,
• klasy i kategorii obiektu (obiekty o wyższym standardzie płacą więcej),
• dostępnych kanałów (muzyczne i filmowe generują większe opłaty),
• sposobu dystrybucji sygnału (czy jest to IPTV, kablówka, antena zbiorcza, stacja czołowa).

Dodatkowo niektóre organizacje stosują ryczałty, inne oczekują szczegółowego rozliczania co miesiąc. Brak jasnego systemu i różnice interpretacyjne powodują, że ta sama usługa może kosztować różnie w dwóch podobnych obiektach.

Dlaczego brak formalnej kontroli nie oznacza braku obowiązku?

Wielu właścicieli żyje w przekonaniu, że dopóki nikt się nie czepia – można działać. Ale to złudne bezpieczeństwo. Organizacje takie jak ZAIKS czy SAWP działają w trybie późniejszego dochodzenia roszczeń – potrafią zażądać zapłaty z kilku lat wstecz, a sądy zwykle przyznają im rację.

Dodatkowo operatorzy telewizyjni coraz częściej współpracują z agencjami śledzącymi nielegalną dystrybucję treści – np. poprzez monitoring ofert hoteli, zdjęcia pokoi, komentarze gości. Jeden link do rezerwacji z informacją „TV z kanałami Polsat i Canal+” może być wystarczający, by rozpocząć postępowanie.

Właściciele i zarządcy hoteli często nieświadomie popełniają błędy, które w przypadku kontroli mogą skutkować wezwaniami do zapłaty nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych. Część z nich wynika z braku wiedzy, inne z prób „obejścia systemu”. Poniżej najczęstsze nieporozumienia i pułapki.

„Dostawca sygnału zapewnia wszystko”, „to tylko kilka kanałów naziemnych”, „goście oglądają tylko Netflixa”

To najczęstsze wymówki, które nie mają znaczenia w kontekście obowiązującego prawa:

• Jeśli sygnał jest udostępniany gościom hotelowym, to mówimy o publicznym odtwarzaniu, niezależnie od liczby kanałów.
• Nawet kanały naziemne (DVB-T) wymagają licencji, jeśli ich treści są udostępniane w obiekcie komercyjnym.
• Fakt, że goście często korzystają z aplikacji typu Netflix, nie zwalnia hotelu z obowiązku opłat licencyjnych – obecność funkcjonalnego telewizora z kanałami TV już wystarczy.

Używanie własnych dekoderów i kart – co wolno, a co jest naruszeniem

Hotele często podpisują prywatne umowy z operatorami (np. Canal+, Polsat Box), a następnie kupują kilka dekoderów z kartami i rozprowadzają sygnał na wiele pokoi.
To naruszenie licencji, ponieważ karty są przeznaczone wyłącznie do użytku domowego i działają na zasadzie jednej lokalizacji.

Każda karta to indywidualna umowa, a jej kopiowanie lub dzielenie – nawet w ramach jednego budynku – narusza prawa operatora. Takie praktyki mogą zakończyć się zablokowaniem usług, karą umowną lub pozwem o naruszenie praw licencyjnych.

Rozprowadzanie sygnału z jednego dekodera – typowe naruszenie licencji

To częsty błąd wynikający z oszczędności. Hotel kupuje jeden dekoder i za pomocą stacji czołowej, splittera HDMI lub modulatora RF rozsyła sygnał do wszystkich telewizorów.
Niestety, każdy pokój traktowany jest jako osobne miejsce odtwarzania, dlatego każdy z nich musi posiadać osobną, legalną licencję.

W efekcie jedno urządzenie „zasilające” cały budynek sygnałem może stać się dowodem naruszenia prawa w przypadku kontroli.

Brak umowy z ZAIKS-em lub STOART-em – kiedy grozi kara i jak wygląda kontrola

Kontrole przeprowadzane są przez uprawnionych przedstawicieli organizacji zbiorowego zarządzania, którzy mogą:

• wejść do ogólnodostępnych części hotelu,
• poprosić o wgląd do pokoi (za zgodą właściciela),
• sprawdzić wyposażenie i sposób udostępniania treści.

Jeśli kontrola wykaże brak licencji, hotel otrzymuje wezwanie do zapłaty zaległych tantiem za okres do 5 lat wstecz – z doliczeniem odsetek.

Brak reakcji często kończy się pozwem i procesem, który hotel niemal zawsze przegrywa, bo przepisy są jednoznaczne.

Przypadki sądowe i wezwania do zapłaty – co robić, gdy pojawia się pismo z roszczeniem

Gdy hotel otrzyma wezwanie do zapłaty:

• Nie ignorować pisma – milczenie działa na korzyść organizacji.
• Sprawdzić, jakich treści dotyczy roszczenie – np. ZAIKS rzadko obejmuje Netflix, ale często programy telewizyjne.
• Wystąpić o rozłożenie płatności lub zawarcie ugody – organizacje często wolą ugodę niż proces.
• Zabezpieczyć przyszłość – podpisać brakujące umowy, uporządkować licencje i zmienić system dystrybucji, jeśli był nielegalny.