Rynek wiat fotowoltaicznych nie ma jednolitego standardu ofertowania. Dostawcy używają różnych formatów i skrótów, pomijają część danych technicznych lub mieszają parametry konstrukcji z osprzętem elektrycznym. Brak spójnej specyfikacji utrudnia ocenę nośności, klas zabezpieczeń, realnej sprawności i gwarancji. Dodatkowo w cenie raz są ujęte transport, fundamenty i przyłącza, a innym razem nie, co tworzy złudzenie „tańszej” oferty.

Przykład: dwie oferty na „wiatę PV 20 kWp” mogą oznaczać coś zupełnie innego. Wariant A: konstrukcja stal ocynk + panele 425 W o sprawności 21% + falownik hybrydowy z monitoringiem + okablowanie 3-fazowe, zabezpieczenia RCD/MCB, odłączniki DC/AC, montaż i fundamenty w cenie. Wariant B: aluminium o cieńszych profilach + panele 500 W o niższej klasie gwarancji + falownik on-grid bez akcesoriów + okablowanie minimalne, brak fundamentów i transportu w cenie. Obie pozycje mają 20 kWp, lecz różnią się trwałością, bezpieczeństwem, funkcjonalnością i całkowitym kosztem realizacji.

Rzetelna oferta na wiatę fotowoltaiczną musi zawierać komplet jasno opisanych parametrów technicznych. Bez nich porównanie dostawców jest niemiarodajne i grozi wyborem rozwiązania nieadekwatnego do lokalnych warunków.

• Konstrukcja – to fundament całej inwestycji. Powinna być wykonana z materiału odpornego na warunki atmosferyczne, np. stali ocynkowanej lub aluminium. Ważne są zabezpieczenia antykorozyjne, które przedłużają trwałość elementów, a także nośność podana w kg/m², określająca, jakie obciążenie śniegiem i wiatrem konstrukcja jest w stanie bezpiecznie przenieść. Parametry muszą być zgodne ze strefą klimatyczną, w której stanie wiata.
• Panele PV – serce systemu. W ofercie powinny być dokładnie opisane: typ modułów (najczęściej monokrystaliczne o wyższej sprawności lub polikrystaliczne), ich sprawność wyrażona w procentach, moc jednostkowa w watach oraz gwarancje. Ważne jest rozróżnienie gwarancji produktowej (na uszkodzenia i wady fabryczne) od gwarancji wydajnościowej, która określa minimalny poziom produkcji energii po 20–25 latach.
• Falownik – urządzenie zamieniające prąd stały z paneli na prąd zmienny użyteczny w instalacji. Oferta powinna wskazywać jego rodzaj (on-grid – współpracujący z siecią lub hybrydowy – pozwalający na podłączenie magazynu energii), sprawność energetyczną oraz funkcje dodatkowe, np. monitoring online czy dynamiczne równoważenie obciążenia (load balancing).
• Instalacja elektryczna – krytyczny element dla bezpieczeństwa. W specyfikacji należy zwrócić uwagę na rodzaj i przekroje przewodów dobrane do mocy instalacji, obecność zabezpieczeń nadprądowych i różnicowoprądowych oraz odłączników DC i AC umożliwiających awaryjne odłączenie systemu. Brak tych elementów to poważne ryzyko pożarowe.
• Odwodnienie – często pomijane, a bardzo istotne. Oferta powinna opisywać rodzaj zastosowanego systemu (rynny, rury spustowe), materiał ich wykonania (stal powlekana, aluminium, PVC) oraz okres i warunki gwarancji. Niesprawne odwodnienie prowadzi do korozji konstrukcji i uszkodzeń fundamentów.
• Opcje dodatkowe – elementy zwiększające funkcjonalność wiaty fotowoltaicznej. Mogą to być wallboxy do ładowania samochodów elektrycznych, magazyny energii pozwalające gromadzić nadwyżki prądu czy systemy monitoringu online umożliwiające kontrolę produkcji i zużycia energii z poziomu aplikacji.

• Moc instalacji (kWp) vs produkcja energii (kWh) – kWp to moc szczytowa instalacji mierzona w idealnych warunkach nasłonecznienia. Określa potencjał systemu, ale nie mówi o realnym uzysku energii. kWh to faktyczna ilość wyprodukowanej energii w czasie, zależna od nasłonecznienia, kąta montażu, zacienienia i sprawności elementów instalacji.
• Sprawność paneli vs degradacja roczna – sprawność podawana w procentach określa, jaka część energii słonecznej zostaje zamieniona na prąd. Degradacja roczna oznacza tempo spadku wydajności paneli w kolejnych latach użytkowania (np. 0,5% rocznie). Nawet przy wysokiej sprawności początkowej warto sprawdzić tempo starzenia się modułów.
• Gwarancja produktowa vs gwarancja wydajności – gwarancja produktowa obejmuje wady fabryczne panelu i trwa zwykle 10–15 lat. Gwarancja wydajności określa minimalny poziom uzysku energii po określonym czasie, np. 80–85% po 25 latach. Różnica między tymi dwoma zapisami ma duże znaczenie przy porównywaniu ofert.
• Nośność konstrukcji (kg/m²) a strefy śniegowe – parametr nośności pokazuje, jakie obciążenie konstrukcja jest w stanie przenieść. Musi być dopasowany do lokalnej strefy klimatycznej, gdzie w górach obciążenia śniegiem są kilkukrotnie wyższe niż w centrum Polski. To kluczowe dla bezpieczeństwa użytkowników i trwałości wiaty.
• Klasa zabezpieczeń elektrycznych (IP, RCD) – oznaczenie IP informuje o odporności urządzeń na kurz i wilgoć, np. IP65 oznacza pełną pyłoszczelność i ochronę przed strumieniami wody. RCD to wyłączniki różnicowoprądowe, które chronią przed porażeniem prądem i stanowią obowiązkowy element każdej instalacji PV.

Porównywanie ofert na wiaty fotowoltaiczne ma sens tylko wtedy, gdy wszystkie są zestawiane według tych samych parametrów. Najlepiej stworzyć tabelę porównawczą, w której znajdą się kluczowe informacje: rodzaj konstrukcji, typ paneli, moc i sprawność, falownik, zabezpieczenia, odwodnienie, gwarancje oraz opcje dodatkowe. Dopiero przy takich samych kryteriach można rzetelnie ocenić, która oferta jest korzystniejsza.

Kolejnym krokiem jest oddzielenie ceny konstrukcji od ceny instalacji PV i usług dodatkowych, takich jak montaż wallboxa czy dostawa magazynu energii. Dzięki temu unika się sytuacji, w której jedna oferta wydaje się tańsza, bo nie zawiera pełnego zakresu prac. Należy także sprawdzić, czy cena obejmuje montaż i przyłącze do sieci, ponieważ te elementy często są pomijane w podstawowych kalkulacjach, a ich koszt może wynieść kilka lub kilkanaście procent wartości całej inwestycji.

Przed wyborem oferty na wiatę fotowoltaiczną warto zadać kilka kluczowych pytań, które pozwolą uniknąć nieporozumień i ukrytych kosztów.

• Jakie panele i falowniki są wliczone w cenę? – należy doprecyzować model, sprawność, moc i długość gwarancji. Różnice między produktami mogą sięgać kilkunastu procent w jakości i trwałości instalacji.
• Czy konstrukcja jest projektowana pod moją strefę klimatyczną? – parametr nośności i odporności na wiatr powinien być dostosowany do lokalnych warunków (np. inne wymagania w górach, inne w centrum kraju).
• Czy cena obejmuje fundamenty i przyłącze do sieci? – elementy te bywają pomijane w ofertach, a ich brak oznacza dodatkowe koszty dla inwestora.
• Jak wygląda gwarancja i serwis? – warto wiedzieć, czy gwarancja obejmuje tylko sprzęt, czy również montaż, jak długi jest czas reakcji serwisu i czy dostępny jest lokalny punkt wsparcia.

Najczęstszym błędem przy wyborze wiaty fotowoltaicznej jest porównywanie ofert wyłącznie po cenie całkowitej. Taki sposób analizy nie uwzględnia różnic w jakości konstrukcji, paneli czy zabezpieczeń i prowadzi do wyboru rozwiązania pozornie tańszego, ale mniej trwałego i mniej bezpiecznego.

Inwestorzy często pomijają także koszty eksploatacyjne – serwisu, czyszczenia paneli, przeglądów elektrycznych czy napraw odwodnienia. W dłuższej perspektywie to właśnie one decydują o opłacalności projektu. Trzecim częstym zaniedbaniem jest ignorowanie różnic w jakości konstrukcji i modułów PV. Dwie oferty o tej samej mocy mogą diametralnie różnić się parametrami technicznymi i gwarancjami, co wpływa na bezpieczeństwo użytkowników oraz trwałość całej inwestycji.