Dobór odpowiedniej pompy ciepła oraz precyzyjne obliczenie zapotrzebowania na ciepło w budynku są kluczowe dla zapewnienia efektywności energetycznej i komfortu cieplnego.

Pierwszym krokiem jest przeprowadzenie szczegółowej analizy termicznej budynku, uwzględniającej takie czynniki jak:

• izolacyjność,

• wielkość i kształt pomieszczeń,

• lokalizacja oraz klimat.

Należy także wziąć pod uwagę systemy wentylacyjne i sposób użytkowania budynku, co pozwoli na dokładne określenie całorocznego zapotrzebowania na ciepło.

Następnie, bazując na uzyskanych danych, należy wybrać rodzaj pompy ciepła, który najlepiej odpowiada specyfice obiektu – czy to pompa ciepła powietrze-woda, grunt-woda, czy woda-woda.

Decyzja ta powinna uwzględniać nie tylko efektywność energetyczną wybranego rozwiązania, ale również koszty inwestycyjne i eksploatacyjne. Odpowiedni dobór mocy urządzenia jest kluczowy, aby zapewnić jego optymalną pracę nawet w ekstremalnych warunkach, co przekłada się na długoterminowe oszczędności i zwiększenie komfortu użytkowania budynku.

Każda sytuacja wymaga indywidualnego podejścia, ale istotne jest zrozumienie, że współczesne powietrzne pompy ciepła to nie tylko dodatkowe wsparcie dla systemów ogrzewania. Coraz częściej, zwłaszcza w nowo budowanych obiektach spełniających surowe normy cieplne, stają się one głównym źródłem ciepła. W tak zaprojektowanych budynkach, gdzie zapotrzebowanie na moc grzewczą jest relatywnie niskie, pompy ciepła efektywnie pokrywają całe zapotrzebowanie na ciepło. Ta tendencja jest obserwowana również w starszych budynkach, które przeszły kompleksowe modernizacje termiczne, takie jak docieplenie ścian, wymiana stolarki okiennej czy montaż systemów rekuperacji.

Przy wyborze pompy ciepła kluczowe jest dokładne określenie zapotrzebowania na ciepło dla danego budynku. W przypadku nowych obiektów, zapotrzebowanie to jest zazwyczaj dokładnie wyliczone przez projektanta w formie Obliczeniowego Zapotrzebowania na Ciepło (OZC). Brak dostępu do takich danych skłania do zatrudnienia specjalisty z odpowiednimi uprawnieniami, który, opierając się na dokładnych oględzinach i pomiarach, oraz zgodnie z obowiązującymi normami, oszacuje OZC dla konkretnego budynku. Chociaż usługa ta generuje koszty, często są one rekompensowane przez dostępne dotacje na modernizację ogrzewania czy instalację nowej pompy ciepła, co przekłada się na długoterminowe oszczędności.

Nieodpowiedni dobór mocy pompy ciepła, czy to w przypadku przewymiarowania, czy niedoszacowania, może prowadzić do różnorodnych problemów. Pompa o zbyt dużej mocy generuje większe koszty początkowe, działa mniej efektywnie i ma skróconą żywotność, co ostatecznie przekłada się na wyższe koszty eksploatacji. Dodatkowo, przewymiarowana pompa często ulega awariom, co wymaga interwencji serwisowej i dodatkowych kosztów związanych z jej naprawą.

Z drugiej strony, niedoszacowana pompa, choć może działać efektywnie, nie zapewni odpowiedniego komfortu cieplnego dla mieszkańców. Może to skutkować koniecznością używania dodatkowych źródeł ogrzewania, takich jak elektryczne grzejniki, co prowadzi do zwiększenia kosztów eksploatacji i zmniejszenia oszczędności energetycznych.

Dla osób, które chcą wstępnie oszacować potrzebną moc pompy ciepła, mogą skorzystać z ogólnych wskaźników.

Przykładowo, dla nowych domów z ostatniej dekady zaleca się przyjmować wskaźnik około 50 W/m² powierzchni użytkowej oraz około 50-80 litrów CWU (ciepłej wody użytkowej) na osobę na dobę dla doboru pojemności zasobnika CWU.

Dla starszych budynków, wskaźnik ten może wynosić 70-90 W/m², a dla bardzo starych budynków nawet 100-120 W/m².

Natomiast w nowych budynkach pasywnych czy superoszczędnych, gdzie zapotrzebowanie na ciepło jest wyjątkowo niskie, problemem może być dobór odpowiednio małych modeli pomp ciepła, które są rzadko dostępne w ofercie producentów.