Tkanka tłuszczowa zbudowana jest z adipocytów czyli komórek tłuszczowych przechowujących trójglicerydy. O ile nie zachodzą specyficzne okoliczności, adipocyty tworzą się w pierwszych latach życia i przez jego resztę pozostają na stałym poziomie.

Są zatem dwie możliwości skutecznego zmniejszenia obwodu ciała:

• poprzez zmniejszenie ilości adipocytów - efekt trwały, ponieważ komórki tłuszczowe się nie namnażają lub
• poprzez opróżnienie adipocytów (zmniejszenie objętości) - efekt czasowy, gdyż mogą się one z czasem z powrotem napełnić.

TRWAŁE USUWANIE KOMÓREK TŁUSZCZOWYCH

Aby trwale zniszczyć komórki tłuszczowe wykorzystuje się obecnie mechaniczne lub termiczne zniszczenie adipocytu.

Działanie mechaniczne

Działanie mechaniczne polega na rozerwaniu błony komórkowej adipocytu i uwolnieniu zawartości do przestrzeni międzykomórkowej. Stąd trafia ona do układu limfatycznego i krwioobiegu. Efekt ten można uzyskać jedynie poprzez mechaniczne oddziaływanie ultradźwięków. Odpowiednio dobrana fala ultradźwiękowa powoduje powstanie w tkance tłuszczowej dużych zmian ciśnienia, które wywołują zjawisko kawitacji niestabilnej niszczącej komórki.

Prawdopodobieństwo wystąpienia kawitacji opisuje wskaźnik mechaniczny (MI). Jego wymagana minimalna wartość to 3,4. Dla większości urządzeń na rynku wskaźnik ten nie przekracza 2 – 3 i nie są one w stanie wytworzyć kawitacji, a jedynie rozgrzewają tkankę. Dodatkowo, aby nie nastąpiło uszkodzenie innych tkanek, kawitacja musi powstawać tylko w obrębie adipocytów. Aby uzyskać taką selektywność, fala musi być zogniskowana na odpowiedniej głębokości, czyli mieć dużą gęstość mocy w miejscu gdzie chcemy wytworzyć kawitację, a odpowiednio małą w tkankach sąsiadujących.

Jednym urządzeniem dostępnym na rynku, które spełnia powyższe warunki jest UltraShape®. Posiada on przetwornik ultradźwiękowy ogniskujący falę na głębokościach 7, 10 i 15mm oraz wskaźnik mechaniczny w ognisku powyżej 9.

Inne dostępne urządzenia emitują falę płaską, nie mogąc uzyskać odpowiednio wysokiego ciśnienia w tkance tłuszczowej bez uszkodzenia skóry. Zazwyczaj ich gęstość mocy nie przekracza 3W/cm² i zgodnie z normami CE należą one do urządzeń fizykoterapeutycznych, czyli takich które z definicji nie mają możliwości uszkodzenia komórek. Zabieg UltraShape® wykonuje się jednego dnia maksymalnie na trzech różnych obszarach. Na tym samym obszarze zabieg można powtórzyć do trzech razy w odstępach minimum 30 dni. Aby zapewnić jednorodny efekt i uniemożliwić dwukrotne naświetlenie tego samego punktu, UltraShape® wyposażony jest w trójwymiarowy system śledzenia położenia głowicy. Bardzo ważną zaletą tej techniki jest brak towarzyszącego zabiegowi stanu zapalnego, brak odczuć bólowych podczas zabiegu oraz brak konieczności rekonwalescencji.

Działanie termiczne

Działanie termiczne polega na zniszczeniu komórek tłuszczowych na skutek działania wysokiej lub niskiej temperatury. Uszkodzone komórki usuwane są z organizmu na drodze fagocytozy poprzez układ limfatyczny (proces zapalny). Efekt taki możemy uzyskać za pomocą fototermicznego działania lasera (lipoliza laserowa), termicznego działania fali ultradźwiękowej (HIFU) lub na skutek kontrolowanej ekspozycji na zimno (krioliza).

Lipoliza laserowa polega na wprowadzeniu pod skórę końcówki roboczej ze światłowodem emitującym impulsy światła laserowego o wysokiej gęstości energii i bardzo krótkim czasie. Energia światła zamienia jest w tkance na ciepło, które powoduje punktowe zniszczenie komórek tłuszczowych. Zniszczone komórki są wydalene poprzez układ limfatyczny lub odsyssane za pomocą pompy. Zabieg wymaga warunków chirurgicznego gabinetu zabiegowego, miejscowego znieczulenia i 1-2 tygodni rekonwalescencji.

W przypadku termicznego oddziaływania ultradźwięków, adipocyty poddawane są działaniu zogniskowanej fali ultradźwiękowej o wysokiej mocy (HIFU) i niszczone są poprzez podniesienie temperatury do ok. 70'C. Następuje nieselektywna śmierć komórek poprzez nekrozę termiczną. Zabieg jest bolesny i wiąże się z długotrwałą rekonwalescencją.

Techniką, która cieszy się ostatnio największą popularnością jest kontrolowane chłodzenie tkanki tłuszczowej. Kwasy tłuszczowe zawarte w adipocytach reagują na działanie temperatur około -10⁰ C.

Komórki tłuszczowe są usuwane z organizmu poprzez proces zapalny. Aby taki zabieg był bezpieczny, urządzenia do kriolizy zasysają fałd skóry do aplikatora „odsuwając” w ten sposób tkankę tłuszczową od reszty ciała i eliminują z zassanego fałdu krew, która ogrzewa tkanki utrudniając zabieg. Głębokość działania zależy od ilości ciepła jaką odprowadzimy z zassanego fałdu. Im niższa jest temperatura robocza aplikatora (typowo poniżej -5'C) tym niższa temperatura w jej głębszych warstwach (większa skuteczność). Skórę przed odmrożeniem zabezpieczają specjalne membrany przeciw-zamrożeniowe. Przykładem takiego urządzenia jest aparat CoolTech™ wyposażony w dwie głowice do jednoczesnego oddziaływania na obszary symetryczne (boczki, uda), z zasysaniem fałdu skóry, umożliwiający utrzymanie temperatury -8'C przez czas 60-ciu minut. W trakcie jednej sesji można wykonać zabieg na maksymalnie 3 obszarach. Zabieg na tym samym obszarze można powtórzyć do 3 razy co minimum 30 dni.

Opróżnianie komórek tłuszczowych

Opróżnianie komórek tłuszczowych polega na zastymulowaniu procesów metabolicznych wewnątrz tkanki tłuszczowej tak, aby trójglicerydy z adipocytów zostały rozłożone przez lipazę, do glicerolu i wolnych kwasów tłuszczowych i trafiły do przestrzeni międzykomórkowej. Stamtąd, usuwane są przez układ limfatyczny oraz dostają się do krwioobiegu.

Aby proces taki miał miejsce, konieczne jest równoczesne podgrzanie tkanki (szybkość reakcji chemicznych zwiększa się wykładniczo ze wzrostem temperatury) oraz dostarczenie większej ilości tlenu. Do podgrzania tkanki wykorzystuje się: prąd RF, fale radiowe, podczerwień, ultradźwięki lub masaż podciśnieniowy, Zwiększenie ilości tlenu uzyskuje się poprzez: masaż podciśnieniowy lub masaż ultradźwiękowy.

Najbardziej efektywnym i bezpiecznym sposobem podgrzewania jest obecnie bipolarny prąd RF, dla którego droga przepływu przez tkankę jest znana, a głębokość oddziaływania duża i jasno zdefiniowana. W przypadku prądu monopolarnego oraz fal radiowych, nagrzewanie tkanki jest niejednorodne i mało przewidywalne. Dodatkowo, w przypadku fal radiowych występuje ryzyko szkodliwego oddziaływanie fal elekromagnetycznych na operatora wykonującego zabieg. Przy podgrzewaniu tkanki falą ultradźwiękową lub podczerwienią, efekt jest powierzchowny, gdyż natężenie jest największe na powierzchni skóry i maleje w miarę oddalania się od źródła.

Najbardziej popularnym na świecie systemem wykorzystującym mechanizm redukcji obwodu poprzez opróżnianie komórek tłuszczowych jest obecnie platforma Vela™, występująca w dwóch wersjach: VelaSmooth™ i VelaShape™.

Systemy te wykorzystują głowicę wyposażoną w: podczerwień nagrzewającą płytkie warstwy skóry (do 5mm), bipolarny prąd RF nagrzewający głębokie warstwy skóry (do 2cm), podciśnienie powodujące zwiększenie lokalnego krążenia krwi i udrożnienie naczyń limfatycznych, oraz obrotowe rolki do masażu mechanicznego. Wszystkie te elementy wykorzystywane są jednocześnie. Dodatkową zaletą tej techniki jest towarzyszące redukcji obwodu ujędrnianie skóry. Urządzenia Vela™, charakteryzują się najwyższą emitowaną energią w stosunku do innych rozwiązań oferowanych na rynku. Terapia składa się z 4-6 zabiegów wykonywanych co tydzień (VelaShape™) lub 8-10 zabiegów wykonywanych dwa razy w tygodniu (VelaSmooth™).

Podsumowanie

Obecnie na rynku jest wiele różnych urządzeń do redukcji tkanki tłuszczowej. Bardzo często ich producenci reklamują je wykorzystując nieświadomość klientów dotyczącą pewnych zjawisk fizycznych. Dobrym przykładem są tu np. ultradźwięki. Redukcja tkanki tłuszczowej to na ogół proces długotrwały, wymagający co najmniej kilku zabiegów. Dlatego przy wyborze urządzenia nie należy ulegać zapewnieniom o szybkim uzyskaniu efektu i bez krytycznie podchodzić do treści zawartych w materiałach marketingowych.