Ekspresy gastronomiczne - Sprzęt gastronomiczny
Udostępnij
Cappuccino, caffe macchiato, caffe latte, ristretto a także latte macchiato i latte art - takie kawowe specjały wyczarujesz swoim gościom wyposażając swój lokal w ekspresy gastronomiczne do kawy.
Zbiornik ekspresu zbudowany jest najczęściej z blachy miedzianej lub cynowej izolowany z zewnątrz specjalną pianką. Ma własną instalację wodą i odprowadzania skroplin oraz instalację odprowadzania oparów. Ekspresy ogrzewane są elektrycznie, rzadziej za pomocą palników gazowych. Do wyprowadzenia na zewnątrz zaparzonej kawy służą dźwignie tłokowe lub aparaty przyciskowe wraz z pompą odśrodkową, dozowniki wody i urządzenia do porcjowania kawy.
Ekspresy gastronomiczne wyposażane są w armaturę i wyposażenie sterowniczo-kontrolne, do których zalicza się: automatyczny przerywacz, utrzymujący ciśnienie w zbiorniku, elektromagnetyczny zawór, sterujący pracą, wodowskaz, manometr, włączniki, lampki sygnalizacyjne, wyłączniki nastawcze, zawory, wylewki itp. Wiele modeli ma specjalną półkę do wstępnego podgrzewania filiżanek.
Ekspresy gastronomiczne najnowszej generacji pracują w oparciu o specjalny program, który pozwala na pełną optymalizację i kontrolę pracy. Mają również wbudowany młynek wraz ze zbiornikiem do ziarnistej kawy. Element ten występuje w nowszych typach, w których cały proces dozowania, parzenia i dystrybucji jest zamknięty i kontrolowany.
CO W OFERCIE
W ofertach spotkasz ekspresy ciśnieniowe, przelewowe i automatyczne oraz rzadziej stosowane dzbankowe i kolbowe. W tej grupie można też umieścić niektóre automaty do napojów.
Ekspresy ciśnieniowe
W hotelarstwie i gastronomii częściej stosowane są ekspresy ciśnieniowe. Nowoczesne ekspresy ciśnieniowe pozwalają przygotować jednocześnie kilka filiżanek kawy, mają podgrzewaną płytę do tych filiżanek oraz możliwość pobierania wrzątku i spieniania mleka. Surowcem dla typowych ekspresów ciśnieniowych jest kawa mielona.
Bardziej rozbudowane modele mają indywidualny układ programowania ilości kawy, ilości wody i temperatury. Informacje o aktualnym stanie ekspresu ukazują się na wyświetlaczu. Wyposażony również w młynek żarnowy z regulacją ziarnistości kawy oraz program czyszczenia i odkamieniania urządzenia. Procedura parzenia wstępnego umożliwia optymalne wykorzystanie surowca.
Ekspresy przelewowe
Ekspresy przelewowe to urządzenia do parzenia kawy filtrowanej. Wykorzystywane są do przygotowania kawy zwykłej (śniadania, konferencje). Są to urządzenia bezciśnieniowe. Wrzątek wytwarzany przez grzałkę kierowany jest do zbiornika z porcją kawy umieszczona w filtrze. Stąd napar wlewa się powoli do podgrzewanego dzbanka lub do termosu. Różnica w stosunku do ciśnieniowego polega na tym, że woda nie jest pod ciśnieniem, jest tylko gorąca.
Działanie takiego ekspresu jest zazwyczaj następujące: do pojemnika na kawę wkłada się papierowy filtr, wsypuje do niego kawę, a do pojemnika na wodę wlewa wodę. Po zamknięciu uruchamia się urządzenie, porcja wody wlewa się do zbiorniczka z grzałką i następuje jej zagotowanie i przez wzrost ciśnienia płynie rurką do góry (nie wraca z powrotem do zbiornika z powodu zastosowania zaworu zwrotnego). Kolejne porcje wody wlewają się do filtra z kawą i przelewając się przez nią tworzy się napar, który wlewa się do dzbanka umieszczonego pod filtrem. Kiedy woda w zbiorniku się skończy, grzałka nagrzewa się bardziej, aż do zadziałania wyłącznika bimetalicznego i cyklicznie włącza się i wyłącza podgrzewając płytę na której stoi dzbanek (dzięki temu kawa pozostaje ciepła).
Istnieje też urządzenie jeszcze prostsze, którego nie można zaliczyć do ekspresów. Składa się ono z samego zbiornika na kawę, do którego wkłada się papierowy filtr, nasypuje kawę i zalewa wrzątek. Przelewający się wrzątek tworzy napar, który spływa do ustawionej poniżej filiżanki lub dzbanka.
Ekspresy automatyczne
Ekspres automatyczny może być urządzeniem bardzo rozbudowanym. Kawę wsypuje się w większej ilości do specjalnego zbiornika z wbudowanym młynkiem, dzięki któremu za każdym razem napar parzony jest ze świeżo zmielonej kawy.
Mają podwójny system bojlerów, możliwość wydawanie wrzątku i pary oraz opcję wydawania 16 różnych napojów. Takie ekspresy mają automatyczny pobór wody i możliwość regulacji temperatury kawy i wrzątku. W ofertach są modele z lodówką do schładzania mleka.
Ekspresy automatyczne to w pełni zautomatyzowane, ciśnieniowe ekspresy do kawy. Mogą być wyposażone w czytniki kart uruchamiających ekspres i pamięć rejestrującą wydane porcje napoju.
Ekspresy dzbankowe
Ekspresami ciśnieniowymi nazywa się często dzbanki (caffetierki) w których ciśnienie wytwarzane jest przez parę wodną powstałą po zagotowaniu wody, jednak powstały w ten sposób napar charakteryzuje się brakiem cremy. Ekspres taki składa się z trzech części: A - pojemnika na wodę, B - pojemnika na kawę i C - pojemnika na gotowy napar. Ekspres ten działa w taki sposób, że po ustawieniu go na płomieniu (lub płycie kuchennej), woda w dolnym zbiorniku gotuje się, a ciśnienie wytworzone przez powstałą parę wodną powoduje przetłoczenie wody do góry przez kawę. Tworzący się napar zbierany jest w górnym zbiorniku.
Ekspres kolbowy
Ekspres kolbowy posiada kolbę, do której wsypuje się zmieloną kawę, po czym zakłada się ją do ekspresu. Woda o temperaturze ok. 92°C pod ciśnieniem ok. 9 bar (~ 9 atm.) przelewa się przez kawę, po czym wlewa się do ustawionej poniżej filiżanki.
Automaty do napojów
Automaty na produkty instant w wersjach na monety i żetony najczęściej serwują kilka rodzajów napoi. Oprócz kawy o różnych smakach można z nich otrzymać herbatę lub czekoladę. W tej samej konwencji występują automaty do przygotowywania czekolady na gorąco.
Ekspres ciśnieniowy jest urządzeniem pracującym pod ciśnieniem wytwarzanym przez pompę (standardowo 15 bar). Wrzątek dozowany do pojemnika zawierającego zmieloną kawę. Kawa z ekspresu ciśnieniowego posiada jasnobrązową piankę (crema).
W ekspresie ciśnieniowym może istnieć też urządzenie, które za pomocą pary wodnej dozowanej za pomocą specjalnej dyszy umożliwia spienianie mleka do kawy typu cappuccino.
Najpopularniejszy napój to Espresso przygotowyway w specjalnym ekspresie, przez przepuszczenie ok. 25-30 ml gorącej (ok. 90 °C) wody pod ciśnieniem 9 -15 barów przez bardzo drobno zmielone i ubite ziarna kawowca. Również nazwa uzyskanego w ten sposób napoju.
Espresso parzy się zazwyczaj z mieszanek kilku, czasem kilkunastu gatunków różnych kaw. Powstała w ten sposób mocna kawa posiada (po prawidłowym przygotowaniu) gęstą, orzechowobrązową piankę zwaną z wł. crema. Piance tej espresso zawdzięcza dużą część swego aromatu. Dzięki krótkiemu czasowi ekstrakcji, wynoszącemu około 25 s, zawartość kofeiny w ekstrakcie jest niewielka w porównaniu z kawą z ekspresu przelewowego. Oprócz samodzielnego napoju, stanowi ona bazę dla bardzo wielu innych napojów kawowych - m.in. latte macchiato, caffe macchiato czy cappuccino.
Nowoczesny ekspres do kawy Espresso wyciąga w ciągu 25-30 s ok. 25% substancji z 14 g zmielonej kawy (dla podwójnego espresso na 60 ml wody). Dla porównania - zwykły ekspres przelewowy z filtrem rozpuszcza w ciągu 6-8 min (dla filiżanki o objętości 100 ml) tylko ok. 17% substancji z danej porcji zmielonej kawy.
Plus
Ekspresy ciśnieniowe umożliwiają przygotowywanie większej ilości porcji oraz różnych rodzajów naparów. Kawa z takiego ekspresu jest łagodniejsza i zawiera bardzo mało substancji drażniących. Czas przygotowanie napoju liczy się w dziesiątkach sekund.
Ekspres przelewowy jest bardziej mobilny. Może go obsługiwać sam gość. Nie wymaga specjalnych instalacji. Taki ekspres pozwala na utrzymanie wysokiej temperatury napoju przez długi czas. W oferowanych takich ekspresach można zazwyczaj przygotować jednocześnie dwie duże porcje kawy w dzbankach.
Minus
Ekspres ciśnieniowy wymaga odpowiedniej instalacji wodnej i elektrycznej oraz miejsca. Powinien go obsługiwać przeszkolony personel.
W ekspresie przelewowym czas przygotowania napoju jest długi (kilka minut).
pyt.: Jak się robi kawę smakową?
odp.: Kawy smakowe to naturalne kawy aromatyzowane. Do palonej kawy dodaje się aromaty - naturalne albo syntetyczne. Aromat wtłacza się do ziarna tuż po procesie palenia, spryskuje się nim ziarna lub dodaje do kawy mielonej. Pierwsza metoda pozwala na najdłuższe uzyskanie aromatu i jednocześnie na używanie takiej kawy w ekspresach ciśnieniowych, jest jednak możliwa do wykonania tylko w palarni kawy, bezpośrednio po upaleniu ziarna - dlatego pozostałe dwie techniki są znacznie częściej spotykane.
Najpopularniejsze kawy smakowe to te z dodatkiem aromatów alkoholowych: amaretto, whisky, koniaku czy rumu. Oczywiście nie zawierają one alkoholu, smakują zaś jak kawa z kropelką likieru. Inne smaki to czekolada, pomarańcza czy wanilia. Można z nich przygotować zarówno espresso, jak i latte czy cappuccino - sposobów użycia kawy smakowej jest tak dużo, jak samych sposobów parzenia kawy.